Het Wilhelmus is het Nederlands volkslied. Voorafgaand aan wedstrijden tijdens grote sportevenement óf bij de prijsuitreiking wordt het Wilhelmus gespeeld. Het Nederlands volkslied zit vol met geschiedenis en hoe leuk is het om met jouw klas te gaan ontdekken wat de geschiedenis van het Wilhelmus is?
Stap 1: Ga in gesprek met de kinderen
Op het moment dat ik deze les gaf was het WK vrouwenvoetbal in Frankrijk bezig. Ik had bovenstaande afbeelding uitgeprint op A3-formaat en op het bord gehangen. Vervolgens heb ik de kinderen het volgende gevraagd:
“De Oranjeleeuwinnen moeten straks weer een wedstrijd spelen. Zodra de speelster bij het stadion zijn, gaan zij het veld inspecteren. Vervolgens kleden zij zich om en beginnen aan de warming-up. Voordat zij met de wedstrijd beginnen doen zij nog iets anders. Wie weet wat de Oranjeleeuwinnen op het veld doen voordat de wedstrijd begint?”
Antwoord op deze vraag is natuurlijk het zingen van het Wilhelmus.
Stap 2: Zing het Wilhelmus in jouw klas
Ga nu met jouw klas het eerste couplet van het Wilhelmus zingen. Laat de kinderen opstaan, zij moeten net als de Oranjeleeuwinnen hun rechterhand op hun linkerborst leggen. Geef de kinderen de opdracht om mee te zingen én goed op te letten wat wij eigenlijk zingen.
Begrijpen de kinderen wat zij zongen en wat er bedoeld wordt? Ga samen met de kinderen in jouw klas het eerste couplet analyseren.
” Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij, onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.”
Bij het eerste couplet kan je de volgende vragen stellen:
- “Ben ik, van Duitsen bloed.” Waarom wordt dit gezongen? Heeft Duitsland iets te maken met ons volkslied?
- “Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.” Wie was de koning van Hispanje?
- Door wie wordt dit lied gezongen?
Je hoeft nog geen antwoord te geven op deze vragen. Het doel van dit onderdeel is dat de kinderen gaan nadenken over de betekenis van het lied en vragen gaan stellen/bedenken.
Stap 3: Vertel iets over het Wilhelmus.
Vertel de kinderen kort iets meer over het Wilhelmus. Geef van tevoren aan dat de kinderen vragen moeten bedenken bij datgene wat jij vertelt.
Dit zou je aan de kinderen kunnen vertellen:
“Volgens het Guiness Book of Records is het Wilhelmus het oudste volkslied ter wereld. Echter is het officieel pas in 1932 officieel het volkslied van Nederland geworden.
Het Wilhelmus is ontstaan tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Dit lied is geschreven aan het begin van de oorlog, circa 1570, en was een opstandslied gemaakt door de geuzen. De Lage Landen kwamen in opstand tegen de Spaanse koning Filips II.
Naar aanleiding van de Beeldenstorm stuurde de Spaanse koning de ‘IJzeren’ hertog Alva naar de Lage Landen om orde op zaken te stellen.
Tijdens de opstand tegen de politiek van Filips II groeide Willem van Oranje langzaam uit tot een verzetsheld en symbool.
Het Wilhelmus bestaat uit vijftien coupletten, waarvan de eerste letters de naam Willem van Nassov vormen. Het lied is geschreven alsof het door Willem van Oranje wordt gezongen, maar het is onduidelijk of hij dat ooit deed. In het lied komt de tweestrijd van Willem van Oranje naar voren. Hij wil enerzijds trouw blijven aan de Spaanse koning Filips II, maar aan de andere kant wil hij God dienen en de Nederlanders voorgaan in de strijd tegen tirannie.”
Meer informatie over het Wilhelmus kan je vinden op de website van het Koninklijk huis of op Hisotoriek – het Wilhelmus.
Stap 4: Vragen stellen
In de bovenstaande tekst staan vijf woorden dik gedrukt, namelijk: Tachtigjarige Oorlog, geuzen, Filips II, de beeldenstorm en Willem van Oranje. Dit zijn de onderwerpen die de kinderen in mijn klas verder moesten gaan onderzoeken.
Laat de kinderen eerst zelf vragen te bedenken over het stukje dat jij hebt verteld. Geef aan dat de kinderen gebruik moeten maken van de 5 W’s + Hoe. Wat voor onderwerpen kunnen zij uit jouw verhaal die zij verder zouden kunnen onderzoeken. Vinden ze dit moeilijk, probeer de kinderen dan te sturen door vragen aan hen te sturen.
De kinderen zouden de volgende vragen kunnen bedenken:
- Wie waren er tachtig jaar in oorlog?
- Wat was de aanleiding voor de Tachtigjarige Oorlog?
- Wanneer was de Tachtigjarige Oorlog?
- Wie was Filips II?
- Waar stond Filips II om bekend?
- Waarom koos Filips II ervoor om de ‘IJzeren’ hertog naar de Lage Landen te sturen en niet een andere hertog?
- Wat was de beeldenstorm?
- Wat gebeurde er tijdens de beeldenstorm?
- Wie waren er betrokken bij de beeldenstorm?
- Waar vond de beeldenstorm plaats?
- Waarom vond de beeldenstorm plaats?
- Wie of wat waren de geuzen?
- Wat deden de geuzen?
- Wie was Willem van Oranje?
- Waarom werd Willem van Oranje gezien als symbool voor de opstand?
- Wanneer leefde hij?
Aan de slag!
Maak groepjes en ga aan de slag! De kinderen in mijn groep moesten eerst meer vragen bedenken over het onderwerp die zij verder gingen onderzoeken. Vervolgens moesten zij de informatie opzoeken en dit verwerken in een poster. Je kan er natuurlijk ook voor kiezen dat de kinderen een PowerPoint of iets anders gaan maken.
Bedenk van tevoren goed wat jij wilt en wat wel of niet mag. Ik liet de kinderen redelijk vrij. Ze moesten van mij een poster maken en mochten geen afbeeldingen uitprinten en gebruiken.
In mijn klas zijn de kinderen twee keer twee uur met het project bezig geweest. Aan het einde van de eerste periode heb ik met de kinderen besproken wat zij hebben ontdekt en geleerd. Aan het einde van de tweede periode hebben de kinderen hun poster gepresenteerd.
Deel jouw resultaten
De kinderen in mijn klas vonden het een heel leuk project.
Hoe vonden de kinderen in jouw klas deze les? Welke vragen hebben zij bedacht en wat hebben zij gemaakt? Deel jouw ervaringen met ons! Dit kan je doen door een bericht achter te laten onderaan dit bericht.
Maar je kan ook de resultaten uit jouw klas delen op Instagram en @inmijnklas.nl taggen of maak gebruik van #inmijnklas.
Heb jij geen Instagram? Deel de resultaten dan op de Facebookpagina van inmijnklas.nl.
