Exposé
Dit is de informatie die je geeft voordat het eigenlijke verhaal begint.
Op 28 augustus vieren de Groningers het Gronings Ontzet, maar wat heeft dit te maken met Bommen Berend?
Motorisch moment
Dit is het start van het verhaal.
1672 was voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een rampjaar, het land wordt namelijk van vier kanten aangevallen. Engeland valt de Republiek aan in het westen, Frankrijk valt in het zuiden aan, Maximiliaan Hendrik van Beieren valt aan in het zuidoosten en in het noordoosten is het de bisschop van Münster, Christoph Bernard von Galen, in Groningen bekend als Bommen Berend.
Ontwikkelingen
Er volgt een reeks ontwikkelingen die uiteindelijk naar de climax leiden.
Bommen Berend heeft al verschillende steden in Overijssel in handen, hierdoor valt hij zonder al teveel moeite Coevorden binnen. In 1672 werd Coevorden beschouwt als een onneembare vesting. De bisschop is daarom op zoek naar het volgende doelwit, dit doelwit wordt Bourtange. Deze plaats is interessant voor hem omdat het langs een belangrijke toegangsweg naar Groningen ligt.
Bourtange is voorbereid op de komst van de bisschop en heeft 200.000 kogels klaarliggen voor het leger van Bommen Berend. De bisschop had hier geen antwoord op en moest om die reden de aanval na een paar dagen al opgeven.
In Groningen had Carl van Rabenhaupt, de leiding over de Groningse verdediging. Rabenhaupt was een ervaren militair en hij wist dat Bommen Berend ondanks zijn nederlaag in Bourtange er alles aan zal doen om Groningen te veroveren. En van Rabenhaupt had gelijk. Bommen Berend ging om Bourtange heen richting de stad.
De stad Groningen werd beschermd door stadswallen en een brede gracht. In het huidige Noorderplantsoen kan je hier vandaag de dag nog steeds delen van terug zien. En om de stad nog beter te beschermen besloot Rabenhaupt om een deel van het gebied rond de stad onder water te zetten. Door deze actie kon Bommen Berend de stad alleen nog via het zuiden aanvallen. Aangezien Rabenhaupt wist waar Bommen Berend zal toeslaan, liet hij ook twintig zware kanonnen, onder andere de befaamde Grote Griet, gereedmaken en sloeg hij grote hoeveelheden voedsel en munitie in.
Ook werden de bruggen aan de zuidkant van de stad afgebroken, burgers en studenten bewapenen zich en vormden burgerwachten.
Groningen is klaar voor de aanval van Bommen Berend!
Climax
Dit is het hoogtepunt van het verhaal.
Dankzij de verdedigingstactiek van Rabenhaupt, moest Bommen Berend Groningen wel aanvallen in het zuiden. Op 21 juli 1672 kwam Bommen Berend met zijn leger aan en sloeg hij zijn kamp op in het huidige Helpman. Al snel moesten zijn mannen aan het werk, er moesten namelijk loopgraven gegraven worden. Op deze manier wilde de bisschop zo dicht mogelijk bij de stadswallen komen.
Na 6 dagen is het leger eindelijk waar ze willen zijn, de stadswallen zijn nu namelijk op schietafstand.
Op 27 juli begint Bommen Berend met het aanvallen van de stad. Hij doet dit door de stad te beschieten met kanonnen. Door deze tactiek heeft Bernhard von Galen zijn bijnaam gekregen. Bijna een maand lang werden de Groningers onophoudelijk beschoten met kanonskogels, keien en brandbommen.
Het zuiden van de stad raakte zwaar beschadigd. Vele burgers vluchtten naar het noorden van de stad, zo zijn ze buiten het bereik van de kogels.
Bommen Berend ziet ook dat de stad zwaar beschadigd is, zal het hem dan toch lukken om Groningen te veroveren?
Maar dan begint het een lange tijd te regenen en mede door de vele regen werden er veel mannen van de bisschop ziek. Bernhard von Galen vroeg om versterking vanuit Keulen. Hij zal en moest de stad innemen, echter kwamen er geen versterkingen. Von Galen leed zware verliezen en zijn manschappen begonnen teleurgesteld en ontevreden te worden. En op 25 augustus 1672 neemt het kanonnenvuur af.
Afwikkeling
Dit is het fysieke einde van het verhaal.
Na 2 dagen durfden er een aantal dappere Groningers zich ten zuiden van de stadswal te begeven. Ze slopen naar de loopgraven en tot hun grote verbazing zagen ze dat de loopgraven leeg waren. Gaf het grote leger van de bisschop het dan echt op?
Op 28 augustus 1672 vertrekt het leger van Bommen Berend en is Groningen ontzet.
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd van verschillende kanten aangevallen in 1672 en heeft overal zware verliezen geleden, maar Groningen bleef behouden! En dit moest gevierd worden.
Eindbeeld
Dit is het laatste beeld dat je geeft aan de kinderen.
Niet alleen voor Groningen, maar voor de gehele Republiek was het belangrijk dat Bommen Berend Groningen niet in handen kreeg. Als het hem gelukt was, dan kon hij door stoten naar Friesland en dan had de Amsterdamse handelsroute in gevaar kunnen komen.
Nog altijd vieren de Groningers jaarlijks op 28 augustus hun overwinning op Bommen Berend. Dit doen zij traditioneel met paardenrennen, een kermis en als afsluiting een vuurwerkshow.
Lesdoelen
Het verhaal over Bommen Berend is een historisch verhaal over de stad Groningen. Aangezien ik op een school in Groningen les geef gebruik ik dit verhaal om de kinderen te informeren over Bommen Berend. Op 28 augustus zijn de kinderen namelijk vrij, ze weten dat er een kermis is op de Grote Markt en velen zullen gaan naar de vuurwerkshow. Maar waarom doen wij Groningers dit eigenlijk allemaal ieder jaar?
Vertellen maar!
Dit verhaal is geschikt voor de midden- en bovenbouw. Het is nu aan jou om dit verhaal te delen met de kinderen in jouw klas.
Wil jij een ander verhaal vertellen? Op inmijnklas.nl staan verschillende verhalen om te vertellen! Voor tips en tricks met betrekking tot het voorbereiden van verhalen kan je gebruik maken van deze infographic.
Ga jij dit verhaal ook vertellen aan jouw klas? Wij zijn erg benieuwd naar je ervaringen, lesdoelen, een eventuele vervolg les en reacties van de kinderen.
Je kan natuurlijk ook jouw ervaringen met ons delen door onder dit bericht een reactie achter te laten. Of deel jouw ervaringen op de Facebookpagina van inmijnklas.nl.
Bronnen
Voor dit verhaal is er gebruik gemaakt van de verhalen van Goningen en Historiek.
