De Minotaurus en de draad van Ariadne

Exposé

Dit is de informatie die je geeft voordat het eigenlijke verhaal begint.

Het verhaal over de Minotaurus en de draad van Ariadne is een Griekse mythe.

Motorisch moment

Dit is het start van het verhaal.

Lang geleden, op het Griekse eiland Kreta, leefde de Minotaurus. De Minotaurus was een bijzonder woest schepsel. Hij was half mens en half stier en hij voedde zich met mensenvlees.

De heerser van Kreta was koning Minos. Hij hield de Minotaurus gevangen in een uitgestrekt netwerk van gangen dat het labyrint genoemd werd. Het labyrint was speciaal gebouwd onder het koninklijk paleis. Het labyrint was een vreselijke plek, het was zo’n wirwar van slingerende, kronkelende gangen dat wie er inging met geen mogelijkheid ooit nog de weg naar buiten kon vinden.

Koning Minos was de heerser in het Middellandse Zeegebied en om de Minotaurus te voeden had hij een wet ingevoerd: alle landen aan de overkant van de zee moesten elk jaar in de lente om beurten zeven jongens en zeven meisjes sturen, die werden dan een voor een het labyrint in gedreven. En zo werd de Minotaurus gevoed.

Ontwikkelingen

Er volgt een reeks ontwikkelingen die uiteindelijk naar de climax leiden.

In de stad Athene arriveerde een schip vol met soldaten van koning Minos. Er heerste droefenis in Athene, iedereen wist namelijk wat er ging gebeuren.

De koning van Athene was Aegaues, hij was een oude, zwakke man. De koning had een zoon, Theseus, en dat was een knappe jongen, groot, sterk en een snelle loper. De koning hield ontzettend veel van zijn enige zoon.

Om te bepalen welke zeven jongens en zeven meisjes met het schip van koning Minos mee moesten werd er geloot. Theseus kon het verdriet van de mensen niet meer aan en hij nam een dapper besluit. Hij offerde zich vrijwillig op en zou hiervoor eens en voor altijd een einde aan maken door de Minotaurus te doden.

“Nee, ga niet!” zei de koning. “Dat betekent een wisse dood. Je kunt dit beest alleen en ongewapend niet doden. En zelfs al zou het je lukken, dan nog zou je nooit de weg uit het labyrint terugvinden.”

Maar Theseus wendde zich tot de menigte. “Er wordt slechts geloot voor zes jongens,” zei hij. “Ik zal de zevende zijn. En jullie kunnen ervan overtuigd zijn dat ik zal proberen de Minotaurus te doden!”

Toen er geloot was, en de zeven meisjes en zes jongens aangewezen waren, verzamelde Theseus de jongelui om zich heen. “Wees dapper,” zei hij, “blijf hopen. De Minotaurus heeft niet het eeuwige leven!” Toen leidde hij hen naar de haven, gevolgd door hun huilende moeders en vaders, zusters en broers.

Vlak voordat Theseus aan boord ging van het schip dat hem naar Kreta zou brengen, omhelsde koning Aegaeus zijn zoon. Theseus, beloof me één ding,” zei hij. “Het schip is uitgerust met de zwarte zeilen van de dood. Welnu, als je aan boord bent als het schip terugkeert, strijk dan de zwarte zeilen en hijs in plaats daarvan witte. Dan zal ik zelfs van grote afstand al kunnen zien dat je leeft en veilig bent.”

En dat beloofde Theseus.

Na een paar dagen varen kwamen Theseus en zijn metgezellen aan in Knossos, de voornaamste stad van Kreta. Ze werden naar een prachtige zaal geleid, waarvan alle wanden bedekt waren met kleurige schilderingen, en daar, op zijn troon, zat koning Minos met zijn twee dochters, Phaedra en Ariadne, aan weerszijden van hem.

De gevangenen stonden met het hoofd gebogen voor de koning, alle gevangen behalve Theseus. Theseus keek de koning strak aan en zei: “Ik ben Theseus, zoon van Aegaeus, de koning van Athene. En ik ben gekomen om de Minotaurus te doden, zodat er niet nog meer van onze jonge mensen hoeven te sterven!”

Toen gaf de koning zijn wachters bevel om Theseus te onderzoeken op wapens. En toen zij merkten dat hij geen wapens bij zich droeg, lachte koning Minos. “Hoe wil je de Minotaurus doden?” vroeg hij. “Met je blote handen?”

“Als het niet anders kan!” antwoordde Theseus.

Ariadne, de prinses, keek Theseus aan. Hij was zo dapper en zo sterk. Ik zal hem helpen, dacht ze. Zo’n man hoort niet te sterven!

Toen de gevangenen waren weggevoerd naar de paleisgevangenis, sloop Ariadne naar haar vaders kamer en stal een goed, scherp zwaard. Vervolgens opende ze een klein beschilderd doosje, waarin ze haar privé-schatten bewaarde, en nam er een kluwen goudgaren uit. Dit was het kluwen garen waarover ze niemand verteld had, zelfs niet haar zusje. Toen ze nog een klein meisje was had ze het gekregen van de knappe Daedalus, de man die het labyrint ontworpen en gebouwd had. Hij had gezegd: “Nu mag je nog met dit glinsterende kluwen spelen, Ariadne. Maar vergeet niet dat het een toverkluwen is…” en toen had hij iets in haar oor gefluisterd.

Rond middernacht zwaaide de gevangenisdeur open en daar stond Ariadne, de prinses. “Kom,” zei ze. “Volg mij.”

Climax

Dit is het hoogtepunt van het verhaal.

Ze nam hem mee door bochtige gangen, lange trappen af, steeds verder naar beneden. Eindelijk ontsloot ze een zware houten deur en deed hem open. Voor hen lag een nauwe gang – en verderop? Daar was duisternis. Ze stonden bij de ingang van het labyrint.

Ariadne gaf Theseus het zwaard van haar vader. “Hiermee kun je de Minotaurus doden,” zei ze. En toen gaf ze hem het kluwen goudgaren, maar het losse einde hield ze vast. “Leg het kluwen op de grond,” zei ze. “Het zal uit zichzelf voor je uit rollen en je meevoeren naar het hart van het labyrint. Als je terugkeert, wind je het op en dan zal het je naar buiten leiden.”

“En zul jij hier wachten tot ik terugkeer?” vroeg Theseus.

“Ik zal mijn uiteinde van de draad vasthouden en ik zal wachten!” zei Ariadne.

Theseus legde het gouden kluwen op de grond en terwijl het wegrolde in de duisternis glansde de draad en gaf een vaag soort schijnsel. Hij volgde het, door koude, nauwe, stenen gangen. Hij ging links en rechts, en weer terug en maakte weer een bocht, verder en verder, het kluwen volgend.

Hij liep door tot het gouden kluwen tot stilstand kwam in een holle, grauwe, duistere ruimte.  Theseus had het hart van het labyrint bereikt en daar, alsof het beest Theseus opwachtte, was de Minotaurus.

De Minotaurus zwaaide woest zijn kop, hij blies en stampte, liet zijn schouders zakken en viel aan! Zijn hoorns waren als dolken zo scherp. Theseus hield het zwaard stevig vast en stond klaar voor de aanval van de Minotaurus. In een vlugge beweging sprong Theseus opzij en zo ontweek hij de aanval. Theseus draaide zich om en stak het zwaard in de nek van het monster. De Minotaurus liet een kreet van pijn horen, struikelde, stortte ter aarde en stierf.

Nu moest Theseus uit het labyrint zien te ontsnappen. In een hoek zag hij vaag het schijnsel van het gouden kluwen. Hij raapte het op en ging op weg, het garen opwindend terwijl hij voortliep. En de draad leidde hem langs dezelfde kronkelende, bochtige weg weer terug naar de open deur en naar Ariadne.

Afwikkeling

Dit is het fysieke einde van het verhaal.

Theseus en Ariadne haastte zich naar gevangenis, wekten de dertien andere kinderen en brachten hen naar het schip. Ariadne besloot om samen met hen te vertrekken. Ze was verliefd geworden op Theseus en wilde graag bij hem blijven. Haar vader zou daarnaast ook woest op haar zijn geworden als hij erachter kwam dat zij Theseus had geholpen.

Voordat ze vertrokken stak Theseus de andere schepen van koning Minos in brand. Zo zorgde hij ervoor dat ze niet achtervolgd konden worden.

De zwarte zeilen van het schip waarmee Theseus en zijn metgezellen waren gearriveerd in Knossos werden gehesen en iedereen zou veilig terugkeren in Athene. Althans dat dacht men. Tijdens de terugreis kregen de reizigers te maken met een heftige storm en de arme Ariadne werd zo ziek, dat ze aan Theseus vroeg haar achter te laten bij het dichtstbijzijnde eiland.

Voordat ze weer voet op vaste bodem zette, namen Ariadne en Theseus teder afscheid van elkaar. Maar het was het einde van hun vriendschap. Ze zagen elkaar nooit weer.

Misschien was het vanwege de ruwe zee en het verdriet om het vertrek van Ariadne… wie zal het zeggen? In elk geval vergat Theseus de belofte aan zijn vader, en hij gaf de zeelieden geen bevel om de zwarte zeilen te strijken en in plaats daarvan witte te hijsen.

Dag na dag had de oude koning Aegaeus vanaf de klippen staan uitkijken, wachtend op de terugkeer van het schip dat Theseus naar Kreta had weggevoerd. Toen hij dan op een ochtend een schip zag naderen met zwarte, in de wind bollende zeilen, dacht hij dat zijn enige zoon dood was. En overmand door verdriet wierp de koning zich in zee en verdronk.

Eindbeeld

Dit is het laatste beeld dat je geeft aan de kinderen.

Toen Theseus’ schip eindelijk het anker liet vallen en hij en de zes jongens en de zeven meisjes aan land kwamen, heerste er grote vreugde in Athene.

“Theseus, onze held!” riepen de mensen. “Jij hebt de Minotaurus gedood! Jij hebt onze kinderen gered!” en ze hingen bloemenslingers om zijn hals.

Maar Theseus’ geluk was van korte duur, want toen kwam er een boodschapper met het bericht van zijn vaders dood.

Theseus’ ogen vulden zich met tranen. “De zeilen – de zwarte zeilen!” zei hij. “Waarom ben ik dat vergeten?” Maar het kwaad was geschied en kon niet meer ongedaan gemaakt worden.

Theseus werd koning van Athene en hij was een goede koning, wijs en machtig en geliefd bij het hele volk. Maar nooit vergat hij zijn vader, die hem zo had liefgehad.

Te zijner ere besloot Theseus de zee, waarin koning Aegaeus verdronken was, de Egeïsche zee te noemen. En zo is het gebleven. Kijk maar op een kaart en je zult zien dat het brede water ten oosten van Athene nog altijd de Egeïsche zee heet.

Lesdoelen

Aan een verhaal kan je talloze lesdoelen koppelen. Een aantal voorbeelden van lesdoelen die je voor dit verhaal kan hebben zijn:

• Het verhaal dient ter ontspanning voor de kinderen.
• De kinderen kunnen uitleggen waar de naam voor de Egeïsche zee vandaan komt.
• De kinderen weten hoe de Minotaurus eruitziet, waar hij woonde en hoe hij gevoed werd.
• De kinderen herkennen verschillende emoties en kunnen deze emoties aan een situatie uit het verhaal koppelen. Angst voor de Minotaurus, boos voor het doden van de Minotaurus, verdriet door de ‘dood’ van Theseus en blijdschap voor de terugkeer in Athene. Naast het herkennen van de emoties uit het verhaal kunnen de kinderen emoties en reacties koppelen aan situaties uit het dagelijks leven.
• De kinderen kunnen benoemen waar dit verhaal vandaan komt. De kinderen leren waar Kreta, Athene en de Egeïsche zee op de kaart liggen.

Een activiteit die je kan koppelen aan deze les is dat de kinderen de Minotaurus gaan schilderen, tekenen of kleien. Daarnaast kan je aan dit verhaal een les over emoties koppelen en de kinderen situaties laten uitspelen waar de verschillende emoties in naar voren komen. Ook kan je aardrijkskundige activiteiten aan dit verhaal koppelen, want waar ligt Kreta, Athene en de Egeïsche zee op de kaart?
Een andere activiteit is het schrijven van een vervolg door de kinderen. Theseus werd koning, maar hoe regeerde hij? En was koning Minos uit op wraak?

Vertellen maar!

Dit was het verhaal over de Minotaurus. Het verhaal is geschikt voor de midden- en bovenbouw. Het is nu aan jou om dit verhaal te delen met de kinderen in jouw klas.

Wil jij een ander verhaal vertellen? Op inmijnklas.nl staan verschillende verhalen om te vertellen!

Heb jij dit verhaal of een ander verhaal verteld aan jouw klas? Dan zijn wij benieuwd naar je ervaringen, lesdoelen, vervolg les en reacties van de kinderen. Laat het ons weten en deel je ervaringen door onder dit bericht een reactie achter te laten.